Büyük Şafii alimi İmam Şaraniye göre Ebu Hanife

• Imam Sarani derki: Dört mezheb imamindan rey (şahsi ve keyfi görüşüne göre fetva verenin yerilmesi)’in zemmi (yerilmesi) hakkinda bildirilenlere gelince; Seriatin zahirine uymayan her reyden (görüşten) kaçınanların ilki, Imamı Azam Ebu Hanife Numan bin Sabittir. Bazi taassup ve inat ehlinin ona izafe ettikleri nakisa onda yoktur. Kiyamet günü imamla yüzyüze gelince, onun hali ne acikli olacaktir. Cünkü kalbinde nür olan, mezheb imamlarindan biri kötülükle anmaga cüret ve cesaret edemez. Onlarin makami nerde, bunlarinki nerede! Zira mezheb imamlari gökteki yildizlar gibi, digerleri ise, yildizin sudaki aksinden baska bir seyini bilmeyen yeryüzündeki insanlar gibidir. Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 98.

Ebu Hanife buyurudu: “Allah tealanin dininde kendi görüsünüzle konusmaktan sakininiz! Sünnete uyunuz, Sünnetten cikan sapitir” Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 98; Muhyiddin Arabi Fütuhatül Mekkiye.

Imam Ebu Hanife bururdu: “Kaderiyye bu ümmetin mecusisi, Sia ide Deccalidir”

Yine buyurudu: “Benim delilimi bilmeyip, sözümle fetva verene, yaptigi is haramdir. Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 98.

 Fetva verdigi zaman da: “Bu Ebu Hanifenin reyidir. Gücüm yetip bulabildiklerimin en iyisi budur. Bundan iyisini getiren olursa, dogruya o daha evladir” buyururdu Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 98.

 yine Buyururdu” Insanlarin reylerinden kacniniz” Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 98.

• Birgün küfe halkinda birisi yanina geldi. Huzurunda hadis okunuyordu. Gelem kimse, bizi bu hadislerle ugrastirmayin dedi. Imam, onu siddetle zerc edip: “Sünnet olmasaydi, hicbirimiz kurani kerimi anlayamazdik” buyurdu Sonra yine o kimseye: “Maymun eti hakkinda ne dersin. Kurandaki delilli nerede?” buyurdu ve onu susturdu. Bunun üzerine, Imama, siz bu hususta ne dersiniz? Dedi, Maymun, inek ve koyun cinsi dört ayakli hayvanlardan degildir buyurdu. O hald ekardesim Imamin sünnetten yüz dönene sert tepkisine ve onun hadislere bakmaktan vaz gecirme ricasina, nasil zerc ile karsi ciktigina dikkat ediniz. Ona Allahü tealanin dininde, Kitap ve Sünnetin zahiri ile anlamadan, kendi reyi ile konustu nasil denebilir. Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 98.

Imam Ebu Yusuf r.h diyor ki:Imam Ebu Hanife Hz Ömer r.a. bir fetvasini ögrenince, derhal kölenin verdini eman hakkindaki görüsünden dönmüstür. Imam Ebu Yusuf, Kitabu’l-Asar.

"Allah (c.c)`nun kitabı , Rasulu (s.a.v.)`in sünneti ve sahabe (r,anhum)`un icmai varken, kendi görüşüyle hüküm vermek kimsenin haddine değildir". Ibn Hacer El-heytemi - El hayrat`ul Hisan  s:41

Yine söyle buyurdu: "Hz.Peygamber  (s.a.v.)`den gelen bir hadis varken onu bırakıp başkasını almayız". Es-suyuti -Tebyid`us Sahife  s:305

Halbuki o büyük imam buyurudu: “Selefin eserlerine yapisin, kisilerin rey’lerinden sakinin; sözleriyle onu yaldizlasalar da! Cünkü is aciga cikinca anlasilir ve siz, sirati müstakim üzere olursunuz” Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 99.

Yine buyururdu: “Bid’attan, dine uymayan yeniliklerden ve zorlamalardan sakininiz! Evvelemirde eskiye, asil olana sariliniz” Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 99.

Adamin biri Danyalin kitabi ile Küfeye geldi. Ebü Hanife, nerde is eonu öldürecekti. Ona: “Kuran ve hadisten baska kitap var midir?” buyurdu. Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 99.

Yine bir defasinda kendisine, insanlar hadisle amel etmeyi birakip, hadis dinlemege önem verdiler, dediklerinde,: “Onlarin hadis dinlemeleri onunla ameldir” buyurdu. Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 99.

Bir defa kendisine: “Insanlarin araz, cevher, cisim gibi kelamdan ortaya attiklari sözler hakkinda ne buyurursunuz?” dediklerinde,: “Bunlar felsefecilerin sözleri, uydurmalaridir. Siz eserlere yapisin, selefi salihinin yolu üzere olun. Sonradan olma her seyden sakinin, cünkü bid’attir” buyurdu. Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 97.

Yine buyurdu: Allah Amir bin Ubeyde lanet etsin ki, insanlara lüzumsuz kelama dalma kapisini o acti” Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 99.

•  Kitap ve sünnette acik olarak bildirilmemis her meslede alimleri toplayip, o meselelerde ittifak ettikleri ile amel ettigi gibi, bir hüküm istinbat ettigi zamanda öyle yapar, asrinin alimleri onda sözbirligine varmayinca yazmazdi. Hepsi begenirlerse, Ebu Yusufa: “Bunu yaz” buyururdu. Sünnete uymada bu kadar önde gelen bir din imamina, rey nisbet etmek nasil caiz olur. Akilli bir kimsenin bu felakete düsmesinden Allah korusun! Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 99.

Siraciye Fetava’si sahibi der ki, baskalari icin olmayan ittifak, Ebu Hanife icin eshabiyla oldu. Mezhebini mesveret üzere vazetti. Meselelerin vaz’inda tek basina olmadi. Mesele mesele herbirini eshabina acar, onlarin bildiklerini ögrenir ve kendi katinda olani söyler, iki kavilden biri istikrar, kuvvet buluncaya kadar onlarla münazara ederdi. Sonra Ebü Yusufa tesbit ettirir, yazdirirdi. Böylece bütün usül ve esaslar tesbit edildi. Maharet sahiblerinin anlayamadiklarini, kuvvetli anlayisi ile, keskin zekasi ile anlardi. Imam Abdulvehhab Sarani, Mizanül Kübra, sh 99.